Bij Baarland op Zuid-Beveland landen 1000 geuzen die vanuit Vlissingen
op elf schepen zijn uitgevaren. Het lijkt voorlopig niet meer dan een
verkenningstocht te zijn in de aanloop naar een verovering van de stad
Goes.
Bührman De Watergeuzen 380.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 196.
4 juli
Oud-schepen van Zierikzee Lieven de Keersemaker ontvangt van Oranje de
opdracht Zierikzee gewapenderhand in te nemen. Als de stad zal zijn
ingenomen zal hij gouverneur van de stad worden (in augustus zijn het
de geuzen uit Veere die Zierikzee veroveren).
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 182.
8 juli
Na een strooptocht
in Vlaanderen nemen watergeuzen uit Vlissingen de stad Aardenburg in
bezit.
9 juli
Een groep Franse militairen (250 man) komt aan in
Vlissingen.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 151-152.
10 juli
De volgende dag verschijnen drie schepen met 600
Engelse soldaten onder leiding van sir Humphrey Gilbert voor de haven
van Vlissingen. Er ontstaat oproer onder de bevolking als Tseraerts wel
de Fransen (die qua discipline een slechte naam hebben) wil toelaten
maar de Engelsen niet. Uiteindelijk worden zij in Vlissingen
toegelaten.
Caldecott-Baird, Huurling in de Lage Landen 27.
Kervyn de Lettenhove, Relations politiques VI 466-467.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 151-152.
11 juli
De stad Tholen wordt ′s nachts overvallen door
geuzen die later door militairen uit Bergen op Zoom werden verdreven.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 188.
15 juli
Oranje benoemt Jeronimus Rollé tot gouverneur van Veere.
Onder
regie van Johan Junius de Jonge, een Brabantse edelman en in dienst van
de keurvorst Frederik III van de Palts, komt in Vlissingen een
overeenkomst tot stand tussen onder meer Jeronimus Tseraerts, sir
Humphrey Gilbert en vertegenwoordigers van de stad. Bepaald wordt dat
er 200 Fransen en evenveel Engelsen in de stad worden gelegerd. Mochten
meer manschappen nodig zijn dan zal de aantallen Engelsen en Fransen
gelijk zijn. Noch de Engelsen, noch de Fransen zullen de stad mogen
overheersen; de rechten en vrijheden van Vlissingen blijven
gewaarborgd.
Dirksen, Gezag en geld 122-124.
16 juli
Onder leiding van Tseraerts en Gilbert landt een
troepenmacht van 1400 Engelsen, 400 Walen en Vlamingen en 600 Fransen
in de buurt van Aardenburg. Gilbert heeft een geheime opdracht om Sluis
te veroveren, hetgeen in de dagen daarna echter mislukt.
Dirksen, Gezag en geld 124.
18 juli
Geuzen
overvallen het kasteel van St. Maartensdijk en nemen de baljuw Hendrik
van Baexen als krijgsgevangene mee naar Brielle.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 188.
19 juli
Karel van
Boisot, heer van Huysingen wordt benoemd tot luitenant-admiraal van
Zeeland.
De op 16 juli begonnen geuzenexpeditie naar West-Vlaanderen onder
leiding van Gilbert en Tseraerts wordt zonder veel resultaat geboekt te
hebben beëindigd.
Dirksen, Gezag en geld 124.
26 juli
Een enorme krijgsmacht van mogelijk meer dan 3000 man, waaronder 1400
Engelsen onder Rowland Yorke, 400 Walen onder Ambrose le Duc en 600
Fransen onder Oultran, op wel 50 schepen landt bij Baarland op
Zuid-Beveland. De hele operatie staat onder leiding van Tseraerts en
sir Humphrey Gilbert. Onder de troepen van Tseraerts bevindt zich ook
kapitein Marinus Brand die ook bij Gorinchem een rol van betekenis
vervulde. In de buurt van Baarland ontstaat een hevig gevecht met
Spanjaarden die ijlings vanuit Goes op de geuzen zijn afgekomen. De
Spanjaarden moeten zich vanwege de overmacht terugtrekken; drie Spaanse
officieren sneuvelen. De geuzen lijden enorme verliezen; van de troepen
van Rowland zouden bijna allen zijn gesneuveld.
Van der Aa, Biographisch Woordenboek II 360-361.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 196-197.
Sigmond, Zeemacht 162.
Van der Woude, ′Het beleg van Goes′ 128.
27 juli
De geuzen trekken plunderend door Zuid-Beveland waarbij de dorpen
Baarland, Biezelinge, Kapelle, Oudelande, ′s Gravenpolder en Nisse en
nog meer andere het moeten ontgelden: de inwoners worden gespolieert
ten blooten lijve toe.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 197.
Van der Woude, ′Het beleg van Goes′ 128.
28 juli
De maandag daarop groeperen de geuzen
zich bij Sinoutskerke aan de zuidkant van Goes en trekken daarna op om
Goes te veroveren. Als 500 Spanjaarden een uitval doen komt het voor de
poorten van Goes tot een hevige confrontatie waarbij na een halve dag
de Spanjaarden zich in de stad terugtrekken. De geuzen zetten de
voorstad en een aantal zoutketen in brand waarna zij tegen de avond het
beleg opbreken. Voor een deel keren zij terug naar Vlissingen, een
ander deel gaat naar Yersekedam om daar brand te stichten. Vlissingen
weigert echter Tseraerts, die men niet vertrouwt, met zijn manschappen
bestaande uit Walen en Engelsen binnen te laten waarna Tseraerts zich
voorlopig terugtrekt op een kampement in Zoutelande waar zyn volk den
Landman veel overlast toebragt.
′s Gravezande, Tweede eeuw-gedachtenis 246-247.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 197.
30 juli
Een geuzenvloot die op de
Oosterschelde ten zuiden van Schouwen kruist verschijnt in de buurt van
Zierikzee maar zet nog geen aanval of landing in.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 176.
31 juli
In Zierikzee beraadslaagt de hele Brede Raad (magistraat, notabelen en
de dekens van de hoofdgilden) over een brief die de dag hiervoor is
gestuurd door de baljuw van Veere, Jeronimus de Rollé, de
geuzenkapiteins, de baljuw en de magistraat van Veere. Zij willen
Zierikzee verlossen van de Spaanse tirannie en vragen de stad de
Veerenaars met vrientschap te ontvangen. Is dat niet het geval dan
dreigen de Veerenaars met geweld. De Brede Raad blijkt doof te zijn
voor deze oproep en men wil de stad aan de koningsgezinde zijde houden.
Als dit besluit bekend wordt ontstaat er beroering onder de bevolking
die het Waalse garnizoen meer dan zat is.
Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand 175-176.
eind juli?
Rond deze dagen
(een exacte datum is niet bekend) proberen Middelburgse troepen
geholpen door manschappen uit Goes (naar verluidt in totaal 2000 man)
op een avond een aanval te ondernemen op de troepen van Tseraerts die
bij Zoutelande gelegerd zijn (zie 28 juli). Tseraerts is nog net op
tijd gewaarschuwd om zijn mannen in staat van verdediging te brengen.
Er onstaat een felle strijd waarbij de Spanjaarden er niet in slagen
Tseraerts te verslaan. Aan de kant van de geuzen zouden 150 man zijn
gesneuveld maar aan Spaanse zijde nog veel meer. Gevangen genomen
Spanjaarden worden opgehangen aan de stroppen die de Spanjaarden hebben
meegekregen om geuzen op te hangen.